Xe chạy tới cây đa cổ thụ đầu làng, khẽ ra hiệu cho Dũng Khùng dừng xe. Tôi muốn tự mình bước đi trong màn đêm tĩnh lặng, để tâm trí được thư thái sắp xếp lại dòng suy nghĩ sau những việc đã xảy ra.
Gió mùa đông rét cắt da cắt thịt, tôi thong thả dạo bước, mặc cho hơi lạnh len lỏi qua từng lớp áo.
Làng quê trong đêm khuya khoác lên mình một vẻ yên bình đến lạ. Tiếng mái chèo khua nước lách cách bên bờ sông, hòa cùng âm thanh côn trùng rả rích, tất cả gợi lại những ký ức thân quen của gần hai mươi năm cuộc đời. Hơn nửa năm xa quê, giờ trở lại, mọi thứ vẫn vẹn nguyên như thuở nào, chỉ có lòng người là chất đầy tâm sự.
Đêm đông phủ lên làng quê một lớp sương mỏng, lạnh lẽo và tĩnh mịch đến nao lòng. Gió từ bờ sông thổi về, mang theo hơi nước buốt giá, len lỏi qua từng thớ vải, cắt vào da thịt như những lưỡi dao nhỏ. Đôi chân tôi bước đi vô định giữa con đường làng quen thuộc này.
Mỗi bước chân như kéo hắn chìm sâu vào miền ký ức cũ những ngày thơ bé chạy nhảy dưới tán đa, những tối ngồi bên bậc thềm nghe bà kể chuyện đời xưa, hay những bữa cơm quây quần cùng ông nội nghiêm nghị nhưng đầy yêu thương.
Và rồi hình ảnh của Bạch Lan, Tiểu Mai lần lượt xuất hiện trong dòng suy nghĩ miên man .
Tất cả như một cuộn phim quay chậm, vừa rõ nét, vừa xa xăm, khiến lòng tôi dâng lên một nỗi niềm khó tả.
Có lẽ ngay lúc này tôi đang đứng giữa ngã rẽ của cuộc đời. Quá nhiều thứ đã xảy ra, quá nhiều thứ đã kéo đi xa khỏi những ngày tháng vô tư của một cậu thiếu niên lớn lên giữa lòng quê hương.
Đêm tối ôm trọn lấy , như một người bạn tri kỷ lặng lẽ bên cạnh. Giữa cái lạnh tê tái của mùa đông vùng cao, tôi bỗng thấy lòng mình cũng giá buốt chẳng kém gì những cơn gió đang gào thét ngoài kia.
Dừng chân trước cánh cổng sắt đã đóng kín hơn nửa năm nay, tôi lặng lẽ nhìn lên tòa biệt thự vươn cao giữa màn đêm tĩnh mịch.
Ánh đèn vàng hắt ra từ dãy cửa sổ cao rộng, phản chiếu lên lớp kính trong suốt một thứ ánh sáng ấm áp nhưng xa vời.
Tòa nhà này, khu vườn này, từ lâu đã trở thành thế giới riêng của tôi . Nơi đây chứng kiến những ngày tôi sống một mình kể từ sau sinh nhật mười bốn tuổi, và cũng là nơi lưu giữ biết bao mối tình thoáng đến rồi đi.
Gió đêm khẽ lay động những tán cây trong vườn, mang theo mùi hương hoa trà trắng nhè nhẹ lan khắp không gian. Đã có bao lần, dưới gốc cây ấy, tôi từng đứng lặng nghe tiếng cười nói dịu dàng của một người con gái, đã có bao lần bóng dáng mềm mại thướt tha đứng cạnh tôi nơi ban công ấy .
Nhưng rồi tất cả cũng chỉ như cơn gió thoảng qua, để lại dư âm vương vấn trong lòng kẻ đứng giữa cô độc và hoài niệm.
Khẽ nhếch môi cười nhạt, tôi bước tiếp đi về phía cánh cổng phía xa. Đẩy cửa bước vào căn nhà tổ năm gian trầm mặc giữa khu vườn rộng.
" Về rồi hả con? Tắm rửa rồi vào ăn cơm đi, ông nấu gà xáo con thích rồi đấy.”
Giọng ông nội, vị lão tư lệnh từng lừng lẫy một thời gần 90 tuổi vẫn sang sảng, đanh thép của vị tướng trận mạc.
"Dạ ! con xuống thăm bà trước đã.” - Tôi cúi đầu chào ông rồi bước vào gian trong .
Suốt cuộc đời mình, bà tôi luôn là một người phụ nữ thép kiên cường, bất khuất, chưa từng cúi đầu."
Sinh ra trong nhung lụa, bà là ái nữ độc nhất của vị điền chủ giàu có bậc nhất Bắc Trung Bộ. Mẹ mất sớm, bà lớn lên dưới sự che chở của cha, được yêu thương như trân bảo, nâng như nâng trứng, ngậm trong miệng còn sợ tan.
Từ thuở thiếu thời, bà đã là tài nữ danh tiếng lẫy lừng, vừa sở hữu dung nhan khuynh thành, vừa tinh thông cầm kỳ thi họa. Bao văn nhân, công tử con quan si mê nhan sắc bà, khiến ông cố tôi phải cho người ngày đêm canh cổng, đuổi mãi cũng chẳng hết.
Nhiều bài thơ được đám văn nhân viết tặng miêu tả vẻ đẹp của bà còn được lưu truyền trên mảnh đất này tới tận ngày nay.
"Phượng nhãn long lanh tựa hồ thu,
Ngài mi thanh tú vẽ thiên thu.
Dung nhan diễm lệ tựa hoa đào,
Nụ cười nắng sớm dệt lời ru.
Tuyết bạch tà áo bay trong gió,
Dáng ngọc mảnh mai giữa giấc mơ.
Môi son chúm chím xuân vừa nở,
Hương sắc ngàn hoa cũng thẫn thờ. "
Giữa vạn lời tỏ tình, giữa biết bao ánh mắt si mê, bà lại đem lòng yêu một anh giải phóng quân. Đêm tân hôn ngắn ngủi, chưa kịp hưởng trọn niềm vui lứa đôi, ông đã vội khoác ba lô lên đường, đi vào chiến trận nơi vùng núi Cao – Bắc – Lạng.
Hai mươi năm ròng, bà ở lại quê nhà, một lòng son sắt vừa chờ chồng, vừa xây dựng tổ chức cách mạng.
Những tưởng sau bao gian truân, đến khi mái tóc điểm sương, ông bà có thể an yên bên nhau, vui vầy cùng con cháu. Nhưng rồi sau tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc từng người con lần lượt nắm xuống. Nơi biên giới Tây Nam, nơi chiến trường Phía Bắc lần lượt mang đi từng người con của họ.
Trước những mất mát không gì bù đắp nổi, ông bà vẫn gắng gượng, dồn hết tình yêu thương nuôi dạy tôi thành người. Bà đặt cả niềm tin, cả hy vọng vào đứa cháu nhỏ một chốn nương tựa cuối cùng của trái tim già nua đã chịu quá nhiều đau thương.
Thế nhưng, có lẽ phòng tuyến tinh thần kiên cường ấy cuối cùng cũng sụp đổ vào cái ngày bà nhận tin đứa cháu nội bất hiếu của mình gặp tai nạn nghiêm trọng.
Nỗi đau ngày xưa ùa về như cơn lũ dữ, cuốn phăng đi tất cả sự mạnh mẽ mà bà đã kiên trì gầy dựng suốt bao năm tháng. Từ đó, bà trở nên nhớ nhớ quên quên, ánh mắt mờ sương như lạc vào một thế giới xa vời. Đến cuối cùng, từng lời nói, từng cử chỉ đều hệt như một đứa trẻ tám tuổi , hồn nhiên đến đau lòng.
Gia đình chạy chữa khắp nơi, từ bệnh viện đến những phương pháp tâm linh, nhưng tất cả chỉ như con thuyền nhỏ chòng chành giữa biển lớn, chới với giữa vô vọng và bất lực…
Mỗi ngày, tôi đau đớn nhìn bà dần quên hết mọi thứ, nhìn ánh mắt đã từng đầy cương nghị giờ trở nên mơ hồ, lẫn lộn. Một đời chinh chiến, cuối cùng lại chẳng thể nhớ nổi đứa cháu trai mà bà từng ôm vào lòng, từng vỗ về, từng dạy dỗ bằng cả tình yêu thương.
Hôn nhẹ lên trán bà, tôi khẽ siết chặt bàn tay gầy guộc của bà trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, rồi lặng lẽ đứng lên.
Chào cô giúp việc một tiếng, tôi rảo bước xuống nhà dưới, lòng trĩu nặng những suy nghĩ dằng xé. Tôi muốn được nói những suy nghĩ trong lòng, muốn được nghe lời khuyên từ ông.
"Ăn xong rồi vào thư phòng nói chuyện với ta.” - Tôi chưa kịp mở lời, ông nội đã lên tiếng trước, như thể đọc được suy nghĩ trong đầu.
Bữa cơm tối trôi qua trong lặng lẽ.
Đứng trước cửa thư phòng, Tôi hít một hơi thật sâu rồi đẩy cửa bước vào.
Ông đã ngồi đó đang đọc cuốn sách được viết bằng chữ Nôm. Mấy năm gần đây Ông nội tôi bắt đầu dịch một số sách cổ.
Tôi ngồi xuống ghế và bắt đầu nói những điều ấm ức ra. Như con thuyền chông chênh mong tìm chỗ neo đậu trong cơn bão lớn.
Cuộc trò chuyện với ông kéo dài đến khuya, chất chứa bao điều khó nói.
Khi trở về căn phòng ngày xưa của ba , tôi trằn trọc mãi không ngủ được . Bao ký ức cũ quẩn quanh trong tâm trí, len lỏi vào từng giấc mơ chập chờn đến tận gần sáng mới chợt nổi mắt .
Tiếng gà gáy báo hiệu một ngày mới. Trời đông vùng cao lạnh đến tê người .
Nhìn đồng hồ vậy mà đã 10h sáng. Vừa bước ra khỏi phòng, cô giúp việc đã mang bữa sáng dọn lên .
"Cậu chủ ăn đi. Ông nội cậu nấu hết đấy. Từ ngày bà chủ bệnh, hiếm khi ông để ai chạm tay vào bếp.”
Tôi thoáng sững người. Từ nhỏ đã quen với một lão tư lệnh nghiêm khắc, gia trưởng, cả đời dồn hết tâm huyết vào binh nghiệp.
Trong nhà ông là người quyết định mọi việc lớn, nhưng chuyện bếp núc, trước nay chưa từng thấy ông động tay. Vậy mà giờ đây, ông lại tự mình vào bếp, lo từng bữa ăn cho bà…
Thời gian quả thật có thể thay đổi rất nhiều điều.
